Aya Dimitri Kilisesi
 Kilisenin içi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Selanik, Yunanistan |
| Koordinatlar | 40°38′20″K 22°56′52″D / 40.63889°K 22.94778°D |
| İnanç | Hristiyanlık |
| Mezhep | Ortodoks Hristiyanlık |
| Açılış | 5. yüzyıl |
| Dünya miras yılı | 1988 |
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Kilisenin içinden bir görünüm | |
| Konum |  Yunanistan |
| Kriter | Kültürel: i, ii, iv |
| Referans | 456 |
| Tescil | 1988 (12. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
Aya (Aziz) Dimitri Kilisesi, Selanik’te şehrin koruyucusu Selanikli Aziz Dimitri’ye adanmış Bizans devrinden kalma kilise.
Erken-Hristiyanlık dönemine ait önemli bir anıt olan yapı, 1491-1912 arasında cami olarak hizmet vermiştir. Aziz Dimitri’nin şehit edildiği Roma hamamı kalıntıları üzerine inşa edilmiş olan kilisenin altında Azizin naaşının bulunduğuna ve naaşın bulunduğu yerdeki çeşmenin suyunun şifalı olduğuna inanılır.[1][2]
1917’de yandıktan sonra yeniden inşa edilip 1949’da ibadete açılan kilisenin bodrum katı müze olarak düzenlenmiştir.
Yapı, 1988’den beri UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndedir.[3]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'nun devlet dini olarak kabul edilişinden sonra, Aziz Dimitri'nin 303 yılında hapsedilip işkence ile öldürüldüğü Roma hamamı kalıntıları üzerinde bir Hristiyan tapınağı inşa edilmiştir. Bu ilk tapınağın yapılış tarihi bilinmez. Azizin şehit edildiği yerdeki çeşmenin suyu Hristiyanlarca kutsal ve şifalı kabul edildi.[4] İlk tapınağın yerine 412-413’te onun yerinde üç nefli bir bazilika inşa edildi.
Geçirdiği yangınlar sonucu hasar gören bazilika 629-634’te tamir görüp genişletilmiş ve beş nefli bir bazilika haline getirilmiştir. Bazilika, İmparator Herakleios'un saltanatından sonra bir yangında yok oldu ancak kısa sürede bazı değişikliklerle yeniden inşa edildi.
904 yılında Sarazenler ve sonrasında 1185 yılında Normanlar tarafından yağmalandı. İkinci yağmalama süresince, Azizin külleri, bunları kurtarmak isteyen keşişlerce İtalya’ya götürüldü. 13. yüzyılda kilise onarıldı ve yenilendi. 1430 yılında, Selanik’in Osmanlılar tarafından ele geçirildiği dönemde kilise, surların seyrek olduğu noktaya kadar daha büyük yağmalamalara maruz kaldı.
Kilise, II. Bayezid zamanında 1491'de Cezeri Kasım Paşa tarafından camiye çevrildi ve “Kasımıye Camisi” adını aldı.[5] Cami olduğu dönemde de mihrabın altındaki mukaddes suyun Hristiyanlar tarafından ziyaretine izin verilmişti.[5]
1912’de Yunanistan’ın bağımsızlığını elde etmesinden sonra yeniden kiliseye çevrilen yapı, 1917’de bir yangında mahvolmuş; daha sonra yeni baştan inşa edilmiş ve 1949’da hizmete girmiştir.
Müze
[değiştir | kaynağı değiştir]Kilisenin bodrum katı müze olarak düzenlenmiştir. 5. yüzyılda aynı yerde inşa edilmiş kilisenin kalıntıları, kilisenin geçmişine ilişkin belgeler, 7.yüzyılda geçirdiği yangından sonra inşa edilen yapının heykelleri, cami olduğu dönemdeki kitabesi, geçirdiği restorasyona ilişkin belgeler müzede sergilenir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Aziz Dimitrios". oodegr.co sitesi. 25 Ekim 2010. 23 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
- ^ "The Church Of Aghios (Saint) Demetrios". Serfes.org sitesi. 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
- ^ "Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika". UNESCO web sitesi. 23 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
- ^ a b "Museum in the Crypt of the Church of St. Demetrios". 1 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
- ^ a b Sarısakal, Baki. "Selanik Kasımıye Camisi" (PDF). Bakisarisakal.com sitesi. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- “Azizin Kutsal naaşını barındıran Selanik’teki Aziz Dimitrios Kilisesi” videosu 7 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
