Alborán Deniz Muharebesi
| Alborán Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bir Osmanlı kadırgası (minyatür) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 İspanya |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Bernardino de Mendoza × | Ali Hamet (esir) | ||||||
| Güçler | |||||||
| 10 kadırga |
3 kadırga, 5 kalyot, 6 fusta, 2 brigantin[1] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
137 ölü, 500 yaralı[2] |
1 kadırga battı, 10 gemi ele geçirildi, 700 ölü, 437 esir, 837 forsa serbest bırakıldı[2][3] | ||||||
Alboran Deniz Muharebesi (İspanyolca: Batalla de Alborán) 1 Ekim 1540 tarihinde Alboran Adası açıklarında, Akdeniz'in kontrolü için Osmanlı-Habsburg mücadelesi sırasında, Bernardino de Mendoza komutasındaki bir İspanyol filosunun Ali Hamet komutasındaki bir Osmanlı filosunu tahrip etmesi, bir kadırgayı batırması ve 10 gemiyi ele geçirmesi ile sonuçlanan bir deniz savaşı.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]1540 ortalarında, Osmanlı İmparatorluğu'na hizmet eden Sardunyalı sonradan Müslüman olmuş Berberi korsanı Ali Hamet, Kaptan-ı derya Barbaros Hayreddin Paşa'nın emriyle Cezayir'de küçük bir filo kurdu. İspanyol kadırgalarında eski bir köle olan General Caramani komutasında 900 kürek mahkûmu, 2.000 Türk askeri ve Valensiyalı Moriskoların bulunduğu üç kadırga, beş kalyot, altı fusta ve iki brigantin kurdu. Ağustos ayında, İspanyol kadırgalarının Balear Adaları'nda olduğunu bilen filo, Alboran Denizi'nin batı sularına yelken açtı. Birkaç gün sonra kadırgalardan bin asker Cebelitarık sahiline çıktı ve köye saldırdı.[4] İyi korunan kaleyi ele geçirememelerine rağmen, 73 sivil esir alındı, limana demirleyen 40 gemi yağmalandı ve yapım aşamasında olan bir kadırga (Amiral Büyük Álvaro de Bazán'a ait) yakıldı. Mahkûmlar, Fas sahilindeki Peñón de Vélez'e götürüldü ve burada 7.000 düka ödenmesinin ardından serbest bırakılıncaya kadar hapsedildiler.
Savaş
[değiştir | kaynağı değiştir]İspanya kadırgalarının komutanı Bernardino de Mendoza, Denia'dayken baskını öğrendi. Vahran'dan geçmediklerini duyduktan sonra Mendoza, Hamet'in filosunun Afrika sahili boyunca Cezayir'e döneceğini tahmin etti. Bu nedenle Mendoza, 10 kadırgası ile batıya doğru yelken açtı.[4] 1 Ekim'de iki filo Alborán adası yakınlarında karşılaştıar. Hamet, sayısal üstünlüğünü Mendoza'nın gemilerini bordalamak için kullanmayı umarak İspanyollara büyük bir kararlılıkla saldırdı; ancak bir İspanyol topçu salvosu, kadırgalarla çarpışmaya yetecek kadar yaklaşamadan Hamet'in gemilerine ciddi hasar verdi.[5]
Hamet ve Karamanlı, başarısız bir şekilde Mendoza'nın amiral gemisine saldırdı. Savaşın sonucunun büyük ölçüde bu çatışmaya bağlı olduğunun farkında olan İspanyol komutan, askerlerine ve kürekçilere, Hamet'in kadırga ateşine karşı bir set görevi görmeleri için karşı tarafı kaldırarak kadırganın bir tarafına hareket etmelerini emretti.[5] Ardından, Mendoza'nın askerleri gemiye binip Karamanlı'nın gemisini ele geçirerek onu ve mürettebatının çoğunu öldürdüler. Daha sonra Hamet'in kadırgasına bindiler ve onu ele geçirdiler, bu sırada Hamet suya atladı ve filosundaki başka bir kadırgaya doğru yüzdü.
Pedro de Guerra komutasındaki bir İspanyol kadırgası, bir Osmanlı kadırgasına saldırarak batırdı ve diğer gemiyi ise ele geçirdi.[5] Bu arada kadırga Santa Ana, biri teslim olmaya zorlanırken diğeri kaçan iki Cezayir gemisi tarafından saldırıya uğradı. Cezayirli bir kalyot tarafından kurtarılan Hamet, kaçmaya çalışırken Enrique Enríquez'in kadırgası tarafından yakalandı.[2] Savaş, Enrique Enríquez'in adamlarına hala Türklerin elinde olduğuna inanan bir Osmanlı kadırgasına ateş etmelerini emrettiği bir olayla sona erdi. Ancak, Santa Bárbara'nın mürettebatı kadırgayı çoktan ele geçirmişti; yedi İspanyol öldü ve on ikisi de yaralandı.
Sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]16 Osmanlı gemisinden 10'u ele geçirildi ve biri de battı. Tüm kaptanlar dahil 700'den fazla Türk öldürüldü. Ayrıca 427'si esir alındı ve 837 Hristiyan köle serbest bırakıldı. Bu arada İspanyollar'da, bir arkebüz atışıyla başından yaralanan Bernardino de Mendoza da dahil olmak üzere 137 ölen ve 500 kadar yaralanan vardı. Zaferi kutlamak için Málaga'da serbest tutukluların, İspanyol kadırgalarının mürettebatının, kaptanlarının ve Bernardo de Mendoza'nın bizzat katıldığı büyük bir geçit düzenlendi.[6] Kısa bir süre sonra, İmparator V. Karl, Toledo'nun Kardinal Başpiskoposu tarafından, İmparator'a zafer için Tanrı'ya şükürler olsun tavsiyesinde bulunarak zaferden haberdar edildi.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Armada Española desde la unión de los reinos de Castilla y Aragón (İspanyolca). I. Madrid, Spain: Est. tipográfico "Sucesores de Rivadeneyra". 1895.
- Suleiman the Magnificent 1520–1566. Lundberg Press. 2007. ISBN 978-1-4067-7272-2.