Alayın Kızı
 | |
| Özgün isim | La fille du régiment |
|---|---|
| Müzik | Gaetano Donizetti |
| Libretto | "Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges" ve Jean-François Bayard |
| Gala | 11 Şubat, 1840 |
| İlk gösterim yeri | Opéra-Comique, Paris |
| Oyuncular | |
Alayın Kızı (Fransızca La fille du régiment) İtalyan besteci Gaetano Donizetti tarafından hazırlanmış opera comique janrında iki perdelik bir operadır. Besteci Paris'te yaşamakta iken eserin librettosu Fransızca olarak "Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges" ve "Jean-François Bayard" tarafından yazılmıştır. Sonradan İtalyan seyircinin zevklerine uydurmak için Callisto Bassi tarafından orijinal versiyondan çok az değişik İtalyanca libretto hazırlanmıştır. Operanın prömiyeri 11 Şubat 1840'ta Paris'te Opéra-Comique tiyatrosunda sahnelenmiştir.
Roller
[değiştir | kaynağı değiştir]| Rol | Ses tipi | Prömiyerde roller, 11 Şubat 1840 (Orkestra şefi: -) |
|---|---|---|
| Marie, alayın kadın kantincisi | soprano | Giulietta Borghese |
| Tonio, Tirol'lu bir genç | tenor | Mécène Marié de l'Isle |
| Çavuş Sulpice | bas | Henry Deshaynes |
| Berkenfeld Markizi | contralto | Marie-Julie Halligner ("Boulanger") |
| Hortensius, kahyası | bas | D.Delaunay-Ricquier |
| Bir onbaşı | bas | Georges-Marie-Vincent Palianti |
| Bir köylü | tenor | Henry Blanchard |
| Krakenthorp Düşesi | Konuşma rolü | Marguerite Blanchard |
| Bir noter | Konuşma rolü | Léon |
| Fransız askerler, Tirollu ahali, Düşeş'in hizmetkarları | ||
Konu özeti[1]
[değiştir | kaynağı değiştir]- (Orijinal eserde askerler Tirol'de Avusturyalılardır. Operanın Fransızca versiyonunda askerler Fransız olarak gösterilirler. Operanın İtalyanca versiyonunda ise mekân Tirol değil İsviçredir.
I. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]Tirollerde dağlarda
Avusturya'ya gitmekte iken Berkenfield Markizi ve kahyası, Hortensius, yolları üzerinde bir askeri çarpışma olmasından dolayı seyahatlerini durdurmuşlardır. Markiz köylülerden Fransız askerlerinin geri çekildiklerini duyunca, Fransız halkının kaba tavırlı olduklarını söyler (Pour une femme de mon nom). 21'inci Alay'ın çavuşu olan Sulpice askerlerinin tekrar barış ve düzeni getireceklerini dair herkese güvence verir. Bu sıra yanına Alay'ın maskotu veya kızı olan Marie gelir. Alay Marie'yi çok küçük yaşta yetim kalan bir kızcağız olarak bulmuş ve onu yetiştirmişlerdir. Sulpice Marie'ye birlikte görüldüğü bir gence erkek hakkında sorular sormaya başlar. Marie onun eskiden Marie'nin hayatını kurtarmış olan bir yerel Tirollu genç olduğunu söyler. 21'inci Alay askerleri tutukladıkları bir genci getirirler. Bu Marie'nin hakkında konuştuğu gençtir ve Marie'yi aramak için geldiği zaman yakalandığını açıklar. Marie hemen onu tutukluluktan kurtarır. Tonio yeni tanıdıklarının şerefine kadeh kaldırır. Marie alayın şarkısını söylemeye koyulur (Chacun le sait). Askerler Tonio'ya kendilerini takip etmeyi emrederler ama o kaçmayı başarır ve geri dönerek Marie'ye olan aşkını ilan eder. Sulpice ikisine bir sürpriz yapıp yakalar. Marie, Tonio'ya kendisiyle evlenemeyeceğini söylemesi ve sadece 21'inci Alay mensubu bir askerle evlenmesi gerektiğini açıklaması gerekmektedir.
Bekenfield Markizi Sulpice'den şatosuna gitmesi için refakat sağlamasına ister. Berkenfield ismini duyan Sulpice birden savaş alanında buldukları ve yetimin sandıkları Marie'nin üzerinde buldukları bir resmi evrakı hatırlar. Markiz kızın babasını bildiğini ve Marie'nin kızkardeşinin çok yıllar önce kaybettiği kızı olmasının çok mümkün olduğunu itiraf eder. Marie çocukken Markiz'in bakımına bırakılmış ve kaybolmuştur. Markiz kuzeni Marie'nin kaba lisanı ve davranışlarından aksi tesir görür ve yeğenine sosyal mevkine uygun bir eğitim sağlamak için onu şatosuna götürmekte ısrar eder. Tonio alaya asker yazılmıştır ve Marie ile evlenmesine engel kalmamıştır (Ah, mes amis). Marie'nin Markiz'in isteklerine uymak için hem alaydan hem de sevdiği kişiden ayrılması gerekmektedir (Il faut partir).
II. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]Berkenfield Şatosu'nda
Markiz, Marie'nin Krakenthorp Dükü ile evlenmesi için tertipler yapmıştır. Sulpice de şatodadır. Geçirdiği bir kazadan iyileşmektedir ve Markiz'e planlarını gerçekleştirmek için güya yardım etmektedir. Markiz Marie'ye şan dersleri vermekte ve derslere piyano ile eşlik yapmaktadır. Sulpice tarafından tahrik edilen Marie söylediği şarkılar arasına alay şarkısını ekler ve bundan dolayı Markiz'in büyük hışmına uğrar (Üçlü: Le jour naissait dans la bocage). Yalnız bırakılan Marie paranın ve sosyal mevkinin anlamsız boş şeyler olduğunu düşünür (Par le rang et l’opulence). Uzaktan askerlerin gittikçe yaklaşan yürüyüş sesleri duyulur. Sonra alayın tümü şatonun büyük salonuna girerler. Marie alayın askerleriyle birlikte bir Fransız yurtseverlik şarkısı söylemeye koyulur (Salut à la France). Tonio, Marie ve Sulpice bir araya gelmişlerdir. Tonio Marie ile evlenmek için izin ister. Markiz genç adamın Marie'nin her şeyi olduğuna dair açıklamasını kabul etmez (Pour me rapprocher de Marie). Yeğeninin kızın bir başkasına nişanlı olduğunu bildirip Tonio'yu reddeder. Sonra Sulpice ile yalnız iken Markiz ona gerçeği söyler. Marie gerçekten kendi kızıdır. Babası ile evli olmadığı ve Marie gayrimeşru olduğu için sosyal bakımdan kendine leke düşürmemek için küçücük kızını geride bırakmak zorunda kalmıştır.
Kahya Hortensius Marie ile evlenecek asilin ailesinin, başlarında güvey olacak dükün annesi Krakenthorp Düşeşi olarak, şatoya geldiklerini yüksek sesle ilan eder. Marie odasından ayrılmayı kabul etmez. Sulpice ona Markiz'in kendi gerçek annesi olduğunu açıklar. Buna şaşıran Marie annesinin isteklerine karşı gelemeyeceğini söyler ve istemediği, sevmediği bir erkekle annesi isteklerine uyarak evleneceğini bildirir. Tam evlenme kontratı imzalanmakta iken Tonio başlarında olarak gelen 21'inci Alay askerleri Alay'ın Kızını kaçırırlar. Soylu kişilerden oluşan misafirler ise Marie'nin bir Fransız ordusu kantinci kızı olmasını onurlarına yedirememişlerdir. Fakat Marie Alay'ın kendini ufaktan bakıp yetiştirilmesi ile ne kadar karşılayamayacağı bir borç ortaya çıkardığını söylemesi ile onun hakkındaki fikirlerini değiştirirler. Markiz kızının ne kadar iyi kalpli bir kişi olduğunu görmüştür ve onun Tonio ile evlenmesine izin verir. Herkes Final da söylenen Salut à la France şarkısına katılır.
Ünlü müziksel parçalar
[değiştir | kaynağı değiştir]I. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]- Birkenfeld Markizi - "Pour une femme de mon nom"
- Marie - "Chacun le sait"
- Tonio - "Ah, mes amis"
- Marie - "Il faut partir"
II. Perde
[değiştir | kaynağı değiştir]- Üçlü - Sulpice, Marie ve Markiz - "Le jour naissait dans la bocage"
- Marie - "Par le rang et l’opulence"
- Markiz - "Pour me rapprocher de Marie"
- Ensambl - "Salut à la France"
Bazı ilginç sahnelenmeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu opera "Ah! mes amis, quel jour de fête!" adlı aryanın bu şarkıyı söyleyen tenörler için zorluğu ile ün yapmıştır. Bu operanın başlangıcı tenörlerin seslerinin daha iyice açılıp ısınıp yerleşmeden 9 tane tiz-do veya yüksek-do notası söylemelerini gerektirmektedir. Çok kere tenörler bu tiz notaları söyleyemeyip sadece doğal-si notasını bulmaktadırlar.
Opera müziği kritikleri İtalyan tenör Luciano Pavarotti'nin ününü Eylul 1967'de New York'taki Metropolitan Operaevi'nde bu 9 tane notayı hiç zorlanmadan söylemesi ile ispat ettiğini iddia etmektedirler.[2]
Daha yakın zamanlarda Nisan 2007'de Peru asıllı tenor "Juan Diego Florez" bu zor şarkıyı La Scala Operaevi'nde hiç hatasız ve sesini zorlamadan söylemiş ve sonra da [La Scala'da 74 yıldır uygulanan bir geleneği kırarak ankor istenmesi üzerine tekrar bu 9 tiz-do notunu kapsayan aryayı mükemmel ve hiç pürüzsüz olarak tekrarlamıştır. Bununla da kalmayıp alkışlar altında eserin başka bir kısmında bulunan ve tiz-do notalarını tekrar eden parçaların birkaçını da ankor olarak söylemiştir.
Seçilmiş ses ve video kayıtları[3]
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Roller (Marie, Tonio, Çavuş Sulpice. Berkenfeld Markizi, Hortensius) |
Orkestra şefi, Opera Evi ve Orkestra |
Marka |
|---|---|---|---|
| 1960 | Lina Pagliughi, Cesare Valletti, Sesto Bruscantini, Rina Corsi |
Mario Rossi, Lirica della Rai Milano Orkestra Lirica ve korosu |
2CD:Melodram 27018;; Gala GL 100713 |
| 1967 | Joan Sutherland Luciano Pavarotti, Spiro Malas, Monica Sinclair, Edith Coates |
Richard Bonynge The Royal Opera House, Covent Garden Orkestra ve korosu |
2CD(2009):Decca «Originals» 478 1366 |
| 1986 | June Anderson, Alfredo Kraus, Michel Trempont, Hélia T'Hézan, Antoine Garcin |
Bruno Campanella Théâtre National de l'Opéra de Paris orkestra ve korosu |
2CD(2002):EMI 5 75260-2 |
| 1995 | Edita Gruberová, Deon Van der Walt, Philippe Fourcade; Rosa Laghezza, François Castel |
Marcello Panni Bavyera Radyo korosu ve Munih Radyo Orkestrası |
2CD:Nightingale NC 070566-2 |
| 1996 2003 |
Mariella Devia, Paul Austin Kelly, Bruno Praticò, Ewa Podles, Nicolas Rive |
Donato Renzetti Teatro alla Scala korosu ve Orkestrası |
DVD:TDK «Mediactive» DV-OPLFDR |
| 2004 | Celena Shafer, Lawrence Brownlee, Timothy Nolen, Myrna Paris Mark T. Panuccio |
Christopher Larkin Cincinnati Opera korosu ve orkestrası |
2CD(2008):Celestial Audio CA. |
| 2005 | Patrizia Ciofi, Juan Diego Flórez, Nicola Ulivieri, Francesca Franci, Dario Benini |
Riccardo Frizza Teatro Carlo Felice di Genova korosu ve orkestrasi |
2CD:Premiere Opera Ltd CDNO 1767-2, DVD(2006):Decca 074-146-7 |
| 2008 | Natalie Dessay, Juan Diego Flórez, Alessandro Corbelli, Felicity Palmer Donald Maxwell |
Marco Armiliato Metropolitan Opera korosu ve orkestrası |
2CD:Celestial Audio CA780. |
Medya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Haziran 2000'de Vocal des Herbiers tarafından "Le beau vingt-et-unième" korosu
Dipnotları
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Konu özeti Leo Melitz (1922) The Opera Goer's Complete Guide eserindan uyarlanmıştır.
- ^ James Naughtie, "Goodbye Pavarotti: Forget the Pavarotti with hankies. He was better younger", The Times (Londra), 7 Eylul 2007 17 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erisme:22 Nisan 2008
- ^ Kaynak [1] 9 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Operadis-opera internet sitesi La Fille du Regiment operas diskografyasi
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dışsal kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Opera Türkiye sitesinde "G.Donizetti (1797-1848) La Figlia Del Reggimento <<Alayın kızı>>" sayfası: [2] (Erişme tarihi:11.12.2009)
- Yener, Faruk (1964), 100 Opera 2.ed (Son baskı 1992), İstanbul:Bateş Yayınları ISBN 975-95339-1-X
- Karadar.com sitesinde İtalyanca libretto [3] 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişme tarihi:14.5.2009)
- Karadar.com sitesinde Fransızca libretto: [4] 12 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişme tarihi:14.5.2009)
- Fransizca Wikisource'da bulunan La fille du régiment operası Fransizca librettosu. [5] 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişme tarihi:14.5.2009)
- (YouTube) sitesinde 1985'te Paris, Opéra-Comique'de June Anderson "Salut à la France" aryası [6] (Erişme tarihi:14.5.2009)
- (YouTube) sitesinde The Ed Sullivan Show programinda Joan Sutherland "Salut à la France" aryası [7] Erişme
- Creative Commons MP3 ses kaydi [8] (İtalyanca) (Erişme tarihi:14.5.2009)
.jpg)
